باشگاه پرنده نگری ایرانیان
اعضا
خانه پرندگان ایران وبلاگ
باشگاه پرنده نگری ایرانیان
سبد خرید جستجو اعضا زبان

پرندگان ایران کمر کُلی کوچک

Text string:
QR Code:
Error correction:
Output format:
Border: modules
Scale: pixels per module
Version range: Minimum = , maximum =
Mask pattern: (−1 for automatic, 0 to 7 for manual)
Boost ECC:
Statistics:
SVG XML code:
نام فارسی: کمر کُلی کوچک
نام انگلیسی: Western Rock Nuthatch
نام علمی: Sitta neumayer

ویژگی‌های ظاهری

طول بدن: 5/13 تا 5/14 سانتی‌متر

گستردگی بال‌ها: 23 تا 25 سانتی‌متر است

ویژگی های شناسایی:

کمرکلی با جثه متوسط و تا حد زیادی شبیه به «کمرکلی بزرگ» است، اما به واسطه جثه کوچک‌تر، منقار به نسبت کوتاه‌تر و خط چشمی کوتاه‌تر و نازک‌تر از کمرکلی بزرگ در زیستگاه‌های مشترک در ایران قابل تشخیص است. نر و ماده هم‌شکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. در پرنده بالغ تارک سر، پس گردن، روتنه، پوش‌پرهای روی بال‌ها، دمگاه و دم خاکستری و شاه‌پرهای اولیه سیاه هستند. نوار چشمی سیاه، نازک و بلندی دارد که از جلوی پیشانی شروع و به سختی تا پس سر امتداد می‌یابد. بخش پایینی صورت و گلو سفید، زیرتنه سفید نخودی تا سفید و در عقب پهلوها و پوش‌پرهای زیر دم نخودی خرمایی است. منقار قوی، ضخیم، نسبتاً دراز، مستقیم و به رنگ سیاه تا خاکستری تیره و در قاعده نیم‌نوک پایین روشن دیده می‌شود. پرنده نابالغ تا حد زیادی شبیه بالغ‌ها است، اما پس از ترک آشیانه به واسطه منقار کوچک‌ترش قابل تفکیک است. همچنین گاهی برخی پوش‌پرهای روی بال‌ها حاشیه نخودی دارند.

کمر کلی کوچک، خوزستان، امیدیه- عکس از قربانعلی حاجی آبادی

ویژگی‌های زیستی

زیستگاه:

دره‌های تنگ و سنگی، کوهپایه‌ها و شیب‌های تند مناطق سنگی و صخره‌ای، آبکندها و بیرون‌زدگی‌های سنگی را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند.

عادات رفتاری وزیستی:

قلمروطلب است و در طول سال به تنهایی یا جفت درون قلمرو به سر می‌برد. پرنده‌ای پر جنب‌وجوش و بسیار پر سروصدا است و دائما در حال جابه‌جایی بر سطح صخره‌سنگ‌های برهنه دیده می‌شود. گاهی اوقات نیز روی درختان مجاور صخره‌ها می‌نشیند. پروازی سریع همراه با بال‌زدن‌های پی‌درپی دارد و اغلب در فواصل کوتاه پرواز می‌کند. بیشتر از حشرات تغذیه می‌کند و آن‌ها را اغلب روی زمین، بین سنگ‌ها یا در شکاف صخره‌ها، گاهی روی تنه و شاخه درختان و به ندرت در هوا صید می‌کند. در پاییز و زمستان از بذر گیاهان نیز تغذیه می‌کند.

زادآوری:

جوجه‌آوری از اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌اش به شکل قیف متوسط تا بزرگ، با دهانه گرد و کوچک از گل، مو، پر، سرگین حیوانات و صمغ و رزین گیاهان است که آن را در سطح عمودی تخته سنگ‌ها و صخره‌ها، شکاف صخره‌ها، دهانه غارها و به ندرت در سوراخ درختان و ساختمان‌ها بنا می‌کند و درون آن کاسه کوچکی از خاروخاشاک، علوفه، پر و پشم می‌سازد. معمولاً شش تا ده و به ندرت سیزده تخم نیمه‌بیضی، صاف، تا حدی صیقلی، به رنگ سفید، با خال‌ها و لکه‌های پراکنده به رنگ قرمز روشن، قهوه‌ای مایل به قرمز و یا قرمز مایل به ارغوانی و به ابعاد 3/15 × 6/20 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها پانزده تا هجده روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند، در حدود 25 روزگی آشیانه را ترک می‌کنند، اما همچنان تا حدود 25 تا 30 روز پس از آن توسط والدین تغذیه و مراقبت می‌شوند. معمولاً یک تا دو دسته تخم در هر دوره جوجه‌آوری می‌گذارد.

پراکنش و فراوانی

زیرگونه S.n. rupicola با روتنه خاکستری مایل به آبی و نوار چشمی بلند و مشخص مقیم معمول نواحی کوهستانی آذربایجان و در امتداد البرز تا اطراف بجنورد در خراسان، همچنین در منتهی‌الیه غربی زاگرس در استان کردستان است. زیرگونه S.n. tschitscherini با روتنه خاکستری کم‌رنگ‌تر و نوار چشمی کوتاه‌تر و نازک‌تر (که به سختی تا پشت چشم‌ها امتداد می‌یابد) نسبت به زیرگونه قبلی، مقیم زاگرس از منطقه نوسود در استان کردستان و قصر شیرین در استان کرمانشاه تا نایین در استان اصفهان و همچنین استان فارس است و نسبت به زیرگونه اول در ارتفاعات پایین‌تر، حتی در درختزارهای باز بلوط به سر می‌برد. زیرگونه S.n. plumbea نیز که به صورت منزوی و جداافتاده در کوه‌های جبال بارز در استان کرمان یافت می‌شود، خط چشمی شبیه به زیرگونه S.n. tschitscherini دارد، اما روتنه خاکستری‌تر است و سفیدی زیرتنه همراه با سایه خاکستری به چشم می‌آید.

وضعیت حفاظت

در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.


مشاهدات اعضا:


نام: کمر کُلی کوچک
عکاس: عباس محجوب
محل مشاهده: اطراف ساوه
تاریخ: 1397/01/07
نام: کمر کُلی کوچک
عکاس: علیرضا کیانی نژاد
محل مشاهده: امامه
تاریخ: 1399/08/09
نام: کمر کُلی کوچک
عکاس: نادیا خسروی
محل مشاهده: درکه تهران
تاریخ: 1399/10/15
نام: کمر کُلی کوچک
عکاس: نادیا خسروی
محل مشاهده: درکه تهران
تاریخ: 1399/10/15
نام: کمر کُلی کوچک
عکاس: نوید هرمزی
محل مشاهده: مسجد سلیمان
تاریخ: 1399/12/28
نام: کمر کُلی کوچک
عکاس: کورش سلیمانی
محل مشاهده: توچال
تاریخ: 1399/04/06
نام: کمر کُلی کوچک
عکاس: نوید هرمزی
محل مشاهده: دشت سوسن ایذه
تاریخ: 1401/01/04
نام: کمر کُلی کوچک
عکاس: امیر مدیری
محل مشاهده: دیزین دربندسر
تاریخ: 1401/03/20
نام: کمر کُلی کوچک
عکاس: امیر مدیری
محل مشاهده: هویر
تاریخ: 1401/03/26

         

کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد