|
|
بزرگ‌ترین غاز با بدنی به رنگ خاکستری قهوه‌ای، سر بزرگ، منقار قوی و گردن نسبتاً کلفت است. نر و ماده هم‌شکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ سر و گردن نخودی مایل به خاکستری دارد که در تارک سر و پس گردن تیره‌تر به نظر می‌رسد. روتنه و بال‌ها خاکستری مایل به قهوه‌ای با خطوطی مورب به رنگ سفید نخودی و جلوی بال‌ها خاکستری روشن دیده می‌شود. دم سفید، مرکز آن تیره و پوش‌پرهای رو و زیر آن سفید است. سینه نخودی مایل به خاکستری و پهلوها و شکم خاکستری با لکه‌های سیاه رنگ در ناحیه شکم همراه است. منقار نیز نارنجی با سایه‌ای از رنگ صورتی است و پاها صورتی کم‌رنگ هستند. پرنده نابالغ به واسطه حاشیه نخودی پرهای روتنه و بال‌ها ظاهری فلس مانند دارد و فاقد خطوط مورب در روتنه و لکه‌های سیاه در شکم است.
عکس از فرشید صمیمی
در خلیج‌ها، دشت‌های سیلابی، نواحی باتلاقی و دریاچه‌ها دیده می‌شود. تمایل زیادی به زمستان‌گذرانی در زیستگاه‌های با شرایط آب و هوایی معتدل دارد و اغلب در زیستگاه‌های تالابی مجاور علفزارها، کشتزارها یا اراضی مزروعی شخم‌خورده به سر می‌برد.
پرنده‌ای اجتماعی است و در دسته‌های چند صد تا چند هزارتایی دیده می‌شود. نسبت به سایر غازها تمایل کمتری به جابه‌جایی دارد و معمولاً دوره طولانی از سال را در همان زیستگاه جوجه‌آوری سپری می‌کند و در برخی مناطق تمام سال را در همان زیستگاه باقی می‌ماند. پروازی قوی، سریع و پر صدا همراه با بال‌زدن‌های منظم دارد. نسبت به دیگر غازها آرام‌تر راه می‌رود و به سختی می‌دود و برای بلند شدن از سطح زمین مسافت بیشتری را طی می‌کند. شناگر خوبی است و گاهی برای فرار از خطر به درون آب غوص می‌کند. اغلب در چمنزارهای حاشیه آب به تغذیه مشغول است یا با معلق زدن و فرو بردن نیمه جلویی بدن درون آب از گیاهان آبزی تغذیه می‌کند. در تابستان بیشتر از برگ‌های سبز و در زمستان از اندام‌های زیر خاک گیاهان استفاده می‌کند.
جوجه‌آوری از اواسط فروردین و با تشکیل قلمرو در آب‌های باز با پوشش متراکمی از گیاهان کنار آبزی نظیر نیزارهای انبوه مجاور چمنزارها و علفزارها آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌اش فرورفتگی کوچکی روی زمین همراه با اندکی مواد گیاهی است که آن را در نیزارها، زیر بوته‌ها و همچنین در حاشیه رودخانه‌ها بنا می‌کند. در مناطق مرطوب‌تر برای ساخت لانه، مواد گیاهی بیشتری انباشته می‌کند. معمولاً چهار تا شش و به ندرت سه تا هشت تخم بیضی تا نیمه‌بیضی، سفید مایل به کرم و به ابعاد 58 × 3/85 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها 27 تا 28 روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، توانمند و برای تغذیه مستقل از والدین هستند. پرورش جوجه‌ها پنجاه تا شصت روز طول می‌کشد. پرندگان جوان اولین پاییز و زمستان را با والدین خود سپری می‌کنند و در ابتدای بهار همراه آن‌ها زیستگاه زمستان‌گذرانی را ترک می‌کنند و هنگام رسیدن به سرزمین‌های جوجه‌آوری از آن‌ها جدا می‌شوند.
عکس از فرشید صمیمی
به صورت نامنظم در تالاب‌های اطراف دریاچه ارومیه و دریاچه زریوار در استان کردستان جوجه‌آوری می‌کند. همچنین گزارش‌هایی قدیمی از جوجه‌آوری این پرنده در استان‌های فارس و سیستان و بلوچستان در دست است. به تعداد فراوان در تالاب‌های سواحل خلیج فارس، نواحی جنوبی دریای خزر، برخی تالاب‌های آذربایجان و استان فارس زمستان‌گذرانی می‌کند.
در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران
