|
|
|
|
|
صدا:
آواز:
Peregrine Falcon Falco peregrinus شاهینِ (بحری) Rare B.
بحری از جمله شاهین هایی ست که در هر پنج قاره دنیا پراکنش دارد و در ایران از بین 12 گونه شاهین موجود یکی از بزرگ جثه هاست. این سریع ترین جانور دنیا، با سرعت ثبت شده 389کیلومتر در ساعت، تبحر خاصی در شکار اردکهای در حال مهاجرت، کلونی های پرندگان کنار آبها و همچنین وول‌ها و موش‌های صحرایی و نهایتا دسته های کبوتر حومه شهرها و روستاها دارد و هنگام شکار، با بال‌های تقریبا بسته و با سرعتی بسیار زیاد، بر طعمه فرود می آید.
اندازه یک کلاغ است اما وقتی وارد آسمان آبی بالای سرمان می‌شود بیگمان سایه یک جنگنده اف شانزده را در حال گشت زنی تداعی می‌کند. بیجهت نبود الهام بخش جنرال_داینامیکز کارخانه سازنده هواپیماهای شکاری رده F و اول کلمه فالکون به معنای شاهین شد. دهه پنجاه تا اوایل دهه هفتاد میلادی با توسعه کشاورزی و استفاده زیاد از سم ددت به شدت تعداد آنها کاهش یافت. به طوری که در بعضی کشورها تا محدوده خارج شدن از لیست پرندگان پیش رفت. ولی رفته رفته با کاهش مصرف ددت و همچنین انطباق شاهین بحری با توسعه شهری و استفاده از ساختمان های بلند در شهرهای بزرگ توسط آنها برای دیده بانی و سکوی پرتاب برای شکار، تعداد آنها سیر صعودی به خود گرفت. جمعیت عمده آنها تابستانها به عرض های شمالیِ نزدیک قطب متمایل و تابستانها به سمت استوا برمی‌گردند. ولی جمعیت‌های مقیم و زادآور هم در بعضی مناطق از جمله ایران دارند و در بعضی کشورها فقط به صورت مهاجر عبوری دیده می شوند.
و اما "بازداری" یکی دیگر از بخش های سیاه رابطه انسان و طبیعت نیز بر زندگی بحری ها سایه افکنده و هر ساله تعداد قابل توجهی از این پرنده باشکوه زنده گیری می‌شوند تا برای تفریح و سرگرمی عده ای عموما کشورهای عربی و خانواده‌های ثروتمند استفاده شوند. "بازداری" یا همان قوشبازی یکی از تهدیدهای اصلی کاهش جمعیت این پرنده در روزگار فعلی محسوب می‌شود و متاسفانه جریمه‌های سنگین چند صدمیلیون تومانی که خیلی کمتر از قیمت قاچاق پرنده است هم تأثیر قابل توجهی بر این قضیه در داخل کشور نداشته و هنوز در مناطق مختلفی از کشور روشهای مختلفی برای زنده گیری آن انجام می‌پذیرد.
شاهین پرگرین 19 زیرگونه داشت که به تحقیق دانشمندان 2 زیرگونه آن در طی 100سال گذشته منقرض گشته است. در ایران دو زیرگونه از 17 زیرگونه آن قابل مشاهده است که زیرگونه بروکی در سواحل شمالی و مناطق شمالغربی کشور سهم بیشتری از مشاهدات دارد. چند زیرگونه دیگر در با احتمال کمتر در شرق و شمالشرق و جنوب کشور بیشتر قابل مشاهده اند. بگمان دانشمندان زیرگونه های بحری و شاهین بارباری قابلیت تجمیع دارند و این قضیه در محافل علمی هنوز به نتیجه نرسیده است. سیبیل پهن بحری آن را از دیگر گونه های خانواده شاهین ها متمایز می کند هر چند در نابالغی ممکن است سیبیلهای باریک و محوترش با شاهین بارباری اشتباه گرفته شود.
سرعت فوق تصور آنها وقتی به طور مثال به دسته کبوترها در آسمان شهر میزند نقطه قوت آنها در تاکتیک شکار آنهاست. بی محابا شیرجه می رود ولی خطر را می شناسد در کسری از ثانیه تحلیل می کند میچرخد که مبادا محاسبه اش اشتباه باشد و ناچارا در این مواقع از کنار کبوتر رد می شود. در محاسابات درست محال است طعمه راه خلاصی پیدا کند و بحری در آسمان یا بعد از فرود پرنده بر زمین آن را با چنگالهای قوی به نقطه امنی جهت پوست کندن و خوردن منتقل می کند.
منابع:
داوطلبینی که در تهیه این معرفی همیاری نمودند:
گردآوری و نگارش: بشیر شریف‌نیا
ویرایش: ایمان کریمی
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران