![]() |
![]() ![]() ![]() ![]() |
زیستگاه: رودخانهها، دریاچهها، تالابها، اغلب در مناطق خشک یا استپی. در زمستان به دریاچههای داخلی و زیستگاههای ساحلی مهاجرت میکنند.
عادات رفتاری: عقاب دریایی پالاس، شکارچی ماهری است که رژیم غذایی متنوعی دارد. این پرنده بیشتر از ماهی تغذیه میکند و اغلب در آبهای کم عمق به شکار میپردازد. اما رژیم غذایی آن تنها به ماهی محدود نمیشود. پرندگان آبزی، پستانداران کوچک، خزندگان، حشرات و حتی لاشه حیوانات نیز در رژیم غذایی این شکارچی قدرتمند جای دارند. عقاب دریایی پالاس به عنوان یک شکارچی فرصتطلب شناخته میشود و از هر منبع غذایی در دسترس بهره میبرد. این پرنده قادر است طعمههایی با اندازه بزرگ تر از خود را نیز شکار کند و گاهی حتی به دزدی از سایر شکارچیان نیز میپردازد. رژیم غذایی متنوع این پرنده، نقش مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی زیستگاههای آبی ایفا میکند.
عقاب دریایی پالاس سال اول - عکس از محمدرضا کشفی
مهاجرت: عقاب دریایی پالاس به شکل ساکن و مهاجر دیده میشود. مهاجرت به ویژه در مناطق شمالی که آبهای داخلی برای مدت طولانی یخزده هستند اتفاق میافتد. برخی از عقابهای دریایی پالاس پس از تولیدمثل به ارتفاعات بالاتر مانند دریاچههای فلات تبت مهاجرت میکنند. در چین، این پرنده تا مناطق جنوب شرقی مانند ژجیانگ و جیانگسو مهاجرت میکند و حتی گزارشهایی از حضور آن در تایلند، کامبوج و ویتنام وجود دارد. در برخی مناطق مانند هند و پاکستان، جمعیتهای محلی عقاب دریایی پالاس ساکن هستند. در سایر مناطق، عقاب دریایی پالاس به کشورهای مانند افغانستان، عربستان سعودی، ایران و عراق مهاجرت میکند. پیش از دهه 1950، این پرنده به ندرت به غرب مانند اوکراین، کریمه، قفقاز و اروپا دیده میشد.
نقشهی پراکنش عقاب دریایی پالاس
عقاب دریایی پالاس در آسیای مرکزی و جنوبی پراکنده است. محدوده پراکنش این پرنده از جنوب روسیه و قزاقستان (که احتمالاً به عنوان گونه زادآور منقرض شده است) تا مغولستان و شمال شرقی چین امتداد مییابد. همچنین، این گونه در جنوب تا پاکستان، شمال هند، میانمار و جنوب مرکزی چین یافت میشود.
تخریب زیستگاههای آبی، از جمله تالابها و رودخانهها، به دلیل توسعه کشاورزی، صنعتی و شهری، یکی از مهمترین تهدیدات برای این گونه محسوب میشود. کاهش سطح آب، آلودگی آبها به مواد شیمیایی و از بین رفتن پوشش گیاهی حاشیهی آبها، همه از عواملی هستند که زیستگاه این پرنده را نابود میکنند. علاوه بر این، قطع بیرویه درختان بزرگ در نزدیکی تالابها، که محل لانهسازی و استراحت این پرندگان است، بر جمعیت آنها تأثیر منفی گذاشته است. آلودگی محیط زیست به آفتکشها و پسابهای صنعتی نیز باعث کاهش جمعیت طعمههای عقاب دریایی پالاس و در نتیجه تهدید مستقیم این پرنده شده است. توسعه فعالیتهای صنعتی مانند حفاری نفت و گاز و ساخت سدها نیز به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر زیستگاه و جمعیت این پرنده تأثیرگذار بوده است.
یکی از دلایل کاهش جمعیت آنها، هجوم سنبل آبی به تالابهای هند ذکر شده. این گیاه با پوشاندن سطح آب، دید پرندگان از جمله این عقاب را محدود میکند و امکان شکار ماهی را از آنها میگیرد.
رکوردها در ایران
دی 1394 در میناب یک فرد بالغ
مرداد 1397، خراسان شمالی، سد گلیل
شهریور 1403 در گیلان
گردآوری و نگارش: مطهره حکیمینژاد
منابع
Orta, J., D. A. Christie, G. M. Kirwan, and C. J. Sharpe (2020). Pallas's Fish-Eagle (Haliaeetus leucoryphus), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.pafeag1.01
BirdLife International. 2018. Haliaeetus leucoryphus. The IUCN Red List of Threatened Species 2018: e.T22695130A131934599. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T22695130A131934599.en. Accessed on 16 September 2024.
Pallas's Fish-eagle Haliaeetus leucoryphus. Downloaded from https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/pallass-fish-eagle-haliaeetus-leucoryphus on 15/09/2024.