|
|
|
|
|
نوشته پریسا شوکتی
اولین دیدار هم‌سفران این برنامه در ترمینال غرب بود که طبق ساعت درج‌شده بر روی بلیت اتوبوس بنا بود ساعت 18:00 حرکت کنیم ولی ما با یک ساعت تاخیر، ساعت 19:00 راه افتادیم و حوالی نیمه‌شب نیز یکی دیگر از هم‌راهانمان از همدان به ما ملحق شدند. ساعت 5:00 صبح به مریوان رسیدیم و آقای سفرنگ سرپرست محترم برنامه به استقبالمان آمدند و هم‌راه با دو راننده محلی دیگر که در کل سفر با ما بودند به اقامتگاه آقای سفرنگ در منطقه نی در جنوب غربی مریوان رفتیم.
پس از استقرار و صرف صبحانه، حدود ساعت 8:00 اقامتگاه را ترک و رهسپار تالاب زریبار شدیم. پرندهنگری ما در کنار تالاب از ساعت 8:40 شروع شد و همان اول یکی از مهمترین گونه‌های هدف، یعنی سسک ساوی را مشاهده کردیم. پرنده‌ای که در ایران بیشتر در این منطقه دیده می‌شود و ما بدون دردسر معمول در عکاسی از سسک های تالابی، از این پرنده جذاب عکاسی کردیم و از آوای زیبایش لذت بردیم. تماشای کشیم مادر در حالی‌که جوجه‌هایش بر پشتش سوار بودند، بسیار برای هم‌سفران دل‌نشین بود. طی دو ساعت، پایش شرق دریاچه را به اتمام رسانده و سوار بر ماشین‌ها به شمال دریاچه، سایت پرندهنگری شروان رفتیم. در این منطقه نیز تنوع خوبی از پرندگان کنار آبزی مشاهده کردیم و به کمک اسکوپ، شاهد رفتار جالب گاوچرانک‌ها، خروس کولی معمولی، سینه‌سیاه، اردک تاجدار، اردک بلوطی و خوتکا ابرو سفید بودیم. پس از یک ساعت برای استراحت و صرف نهار به اقامتگاه برگشتیم.
سسک ساوی - عکس از مریم رهی
کشیم مادر و جوجه‌هایش - عکس از مهرداد چایچی
بعد از ناهار و چند ساعتی استراحت به روستای دره‌تفی رفتیم که شهر لک‌لک‌ها نام‌گذاری شده، زیرا مردم مهربان این منطقه با علاقه زیاد میزبان لک‌لک‌ها هستند و آن‌ها را همسایه خود می‌دانند. بستنی‌های دره‌تفی هم که با شیر محلی درست می‌شود، بسیار معروف است و هم‌سفران نیز از طعم آن بسیار لذت بردند. اما لطف پرندهنگری قطعا به مشاهده پرندگان در زیستگاه طبیعی‌شان است. پس مقصد بعدی ما جنگل بیلو بود که با اندکی پیمایش جنگلی شیب‌دار به لانه‌های پرشمار لک‌لک‌ها رسیدیم که مانند مجتمع‌های آپارتمانی بر روی درختان بنا شده بود. در راه برگشت با توجه به اینکه هنوز تا ساعت شام زمان داشتیم به پیشنهاد دوستان تصمیم گرفتیم سری هم به بازار محلی مریوان بزنیم تا کسانی که مایلند از صنایع دستی و لباس‌های محلی خرید کنند که این نیز بخشی از اصول اکوتوریسم و گردشگری پایدار است که جوامع محلی از حضور ما در آن مقصد منتفع شوند.
لکلک سفید - عکس از مهرداد چایچی
صبح روز دوم پس از صرف صبحانه سوار بر ماشین‌ها به سوی روستای تاریخی اورامان تخت حرکت و از زیارتگاه پیر شالیار بازدید کردیم. در مسیر جاده چند توقف داشتیم و چند گونه از پرندگان را مشاهده کردیم. در ادامه برنامه به سمت گردنه ژالانه رفتیم و در توقفی که در آن منطقه داشتیم در حالی‌که از مشاهده کلونی چلچله‌های دمگاه سفید لذت می‌بردیم با برف و شربت از ما پذیرایی شد. محل صرف ناهار جایی در بالای گردنه تته بود که از آن‌جا روستاهای دو سوی مرز ایران و عراق قابل مشاهده بودند و ما در فاصله آماده‌شدن ناهار، در طبیعت به پرندهنگری پرداختیم و روح‌مان را از آن همه زیبایی و آواز پرندگان جلا دادیم. از گونه‌هایی که در این منطقه مشاهده شد، می توان به زاغ نوک‌زرد، زردپره سرسیاه، طرقه کبود، سهره پیشانی‌سرخ، کمرکولی کوچک و سینه‌سرخ ایرانی اشاره کرد و البته دو گونه مهم که از گونه‌های هدف این سفر بودند، یعنی زردپره رخ زرد و چک‌چک کردی که تنها در کردستان و حوالی آن مشاهده می شوند. اما آن چه که شاید بیشتر منتظرش بودیم بعد از ناهار و در حال جمع‌کردن وسایل اتفاق افتاد. همای زیبا، پرجلال و ابهت از مقابل چشمان مشتاقمان پرواز کرد و اکثر دوستان ترجیح دادند به جای اینکه وقت را صرف بیرون آوردن دوربین‌ها کنند، از همان چند لحظه پرواز شکوهمند این پرنده لذت ببرند.
هما - عکس از نیلوفر رئیسی
چک‌چک کردی - عکس از مریم رهی
سنجاب - عکس از مریم رهی
روز سوم و آخر پس از صبحانه به سوی جنگل‌های بلوط پیله رفتیم. جایی که علاوه بر پرندگان می‌خواستیم سنجاب را هم در زیستگاه اصلی‌اش، بعنی جنگل‌های زاگرس ببینیم و این جانور کوچک گویی که منتظرمان بود و همان ابتدا به ما خوشامد گفت. در ادامه، هم‌چنان که از مشاهده رفتار جالب گنجشک کوهی، کمرکولی جنگلی، چرخ ریسک سرآبی، دم‌سرخ معمولی و گونه‌های دیگر لذت می‌بردیم، از آوای پری‌شاهرخ، چرخ‌ریسک دم‌دراز، هدهد، سهره جنگلی و سایر پرندگان مست شدیم و در پایان یک ساعت و نیم پرندهنگری موفق به دیدن گنجشک گلوزرد که مشاهده آن در این منطقه زیاد رایج نیست، شدیم.
گنجشک گلو زرد - عکس از پریسا شوکتی
آخرین منطقه مورد بازدید ما در این سفر جایی در جنگل‌های مریوان، زیستگاه سمندر کردستانی بود. این گونه از نظر حفاظتی، به شدت در معرض خطر انقراض است. حضور ما در منطقه هم‌زمان با اجرای پروژه پایش و سرشماری این گونه از سمندر بود، در نتیجه پیمایش زیادی برای پیدا‌کردن آن نداشتیم و بعد از مشاهده آن، لختی در کنار رودخانه به استراحت پرداختیم و پس از آن کم‌کم راهی دریاچه زریبار شدیم تا بدون چشیدن طعم ماهی کبابی دریاچه، مریوان را ترک نکرده باشیم.
برنامه این سفر عصر روز جمعه به پایان رسید و دوستان در ساعت 18:30 در ترمینال مریوان از آقای سفرنگ و دو راننده محترم و صبور محلی، آقا فخرالدین و آقا فرهاد تشکر و خداحافظی نمودند و با کوله‌باری از خاطره و تجربه رهسپار تهران شدند.
لیست پرندگان مشاهده شده در سفر به کردستان:
|
نام انگلیسی |
نام فارسی |
ردیف |
|
Little Grebe |
کشیم کوچک |
1 |
|
Great Crested Grebe |
کشیم بزرگ |
2 |
|
Grey Heron |
حواصیل خاکستری |
3 |
|
Western Cattle Egret |
گاوچرانک معمولی |
4 |
|
Squacco Heron |
حواصیل زرد |
5 |
|
Night Heron |
حواصیل شب |
6 |
|
White Stork |
لک لک سفید |
7 |
|
Garganey |
خوتکا ابروسفید |
8 |
|
Mallard |
اردک سرسبز |
9 |
|
Ferrunginous Duck |
اردک بلوطی |
10 |
|
Red-crested Pochard |
اردک تاجدار |
11 |
|
Bearded Vulture |
هما |
12 |
|
Eurasian Griffon Vulture |
کرکس معمولی |
13 |
|
Western Marsh Harrier |
سنقر تالابی |
14 |
|
Common Buzzard |
سارگپه معمولی |
15 |
|
Common Kestrel |
دلیجه معمولی |
16 |
|
Common Moorhen |
چنگر نوک سرخ |
17 |
|
Eurasian Coot |
چنگر معمولی |
18 |
|
Black-winged Stilt |
چوب پا |
19 |
|
Northern Lapwing |
خروس کولی معمولی |
20 |
|
Spur-winged Lapwing |
خروس کولی سینه سیاه |
21 |
|
Ruff |
تلیله شکیل |
22 |
|
Common Tern |
پرستو دریایی معمولی |
23 |
|
Whiskered Tern |
پرستو دریایی تیره |
24 |
|
White-winged Black Tern |
پرستو دریایی بال سفید |
25 |
|
Rock Dove |
کبوتر چاهی |
26 |
|
Common Wood Pigeon |
کبوتر جنگلی |
27 |
|
Laughing Dove |
قمری خانگی |
28 |
|
قمری معمولی |
29 |
|
|
Common Swift |
بادخورک معمولی |
30 |
|
European Bee-eater |
زنبورخوار معمولی |
31 |
|
European Roller |
سبز قبا |
32 |
|
Eurasian Hoopoe |
هدهد |
33 |
|
Sand Martin |
چلچله رودخانه ای |
34 |
|
Common House Martin |
چلچله دمگاه سفید |
35 |
|
Barn Swallow |
پرستو معمولی |
36 |
|
Red-rumped Swallow |
چلچله دمگاه حنایی |
37 |
|
Yellow Wagtail |
دم جنبانک شکم زرد |
38 |
|
White-throated Robin |
سینه سرخ ایرانی |
39 |
|
Common Redstart |
دم سرخ معمولی |
40 |
|
Rufous-tailed Scrub Robin |
دم چتری |
41 |
|
Kurdish Wheatear |
چک چک کردی |
42 |
|
Blue Rock Thrush |
طرقه کبود |
43 |
|
Eurasian Blackbird |
توکای سیاه |
44 |
|
Cetti's Warbler |
سسک دم پهن |
45 |
|
Savi's Warbler |
سسک خوش صدا |
46 |
|
Eurasian reed Wrblr |
سسک نیزار معمولی |
47 |
|
Great reed Warbler |
سسک نیزار بزرگ |
48 |
|
Plain Leaf Warbler |
سسک بیدی کوچک |
49 |
|
Long-taild Tit |
چرخ ریسک دم دراز |
50 |
|
Great Tit |
چرخ ریسک بزرگ |
51 |
|
Blue Tit |
چرخ ریسک سرآبی |
52 |
|
Eurasian Nuthatch |
کمرکولی جنگلی |
53 |
|
Western Rock Nuthatch |
کمرکولی کوچک |
54 |
|
Cinereous Bunting |
زردپره رخ زرد |
55 |
|
Black-headed Bunting |
زردپره سرسیاه |
56 |
|
Grey-necked Bunting |
زردپره سرخاکستری |
57 |
|
Red-fronted Serin |
سهره پیشانی سرخ |
58 |
|
Common Chaffinch |
سهره جنگلی |
59 |
|
سهره سبز |
60 |
|
|
House Sparrow |
گنجشک خانگی |
61 |
|
Yellow-throated Sparrow |
گنجشک گلوزرد |
62 |
|
Rock Sparrow |
گنجشک کوهی |
63 |
|
European Starling |
سار معمولی |
64 |
|
Europan Golden Oriole |
پری شاهرخ |
65 |
|
Eurasian Magpie |
کلاغ زاغی |
66 |
|
Alpine Chough |
زاغ نوک زرد |
67 |
|
Hooded Crow |
کلاغ ابلق |
68 |
راهنما: محمد سفرنگ
هم‌سفران:
• دینا مرشدی
• مهرداد چایچی
• مریم رهی
• نادیا عمومی
• امیرحسین یحیوی
• نیلوفر رئیسی
• سحر فراستی
• حسین مهدی خواه
• پریسا شوکتی
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران