باشگاه پرنده نگری ایرانیان
اعضا
خانه پرندگان ایران وبلاگ
باشگاه پرنده نگری ایرانیان
سبد خرید جستجو اعضا زبان

تالاب کانی برازان

معرفی تالاب:

تالاب کانی برازان  اولین سایت پرنده نگری کشور می باشد  و با وسعتی افزون بر 927 هکتار یکی از مهم ترین تالاب‌های اقماری جنوب دریاچه ارومیه و با ارزش‌ترین زیستگاه‌های انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی در شمال غرب کشور به شمار می‌رود.  کانی برازان در زبان کردی از دو کلمه کانی به معنی چشمه و برازان به معنی گرازها و در کل به معنی چشمه گرازها می باشد (در قدیم گراز در این منطقه خیلی بیشتر از اکنون دیده میشده) آب این تالاب از رودخانه مهاباد تأمین شده و این رودخانه که از سد مهاباد جاری می‌شود، پس از سیراب کردن تالاب کانی برازان راه خود را به دریاچه ارومیه ادامه می‌دهد. در قدیم چشمه های قره داغ تنها منبع تامین آب تالاب و منبع اصلی تامین آب کشاورزی بود؛ بنابراین سطح آب تالاب به مقدار استفاده از این چشمه ها بستگی داشت و در طول فصل بهار نسبتا پرآب و در اواخر تابستان و اوایل پاییز نسبتا خشک می شد. با بهره برداری از شبکه آبیاری مهاباد و سد مهاباد تغذیه تالاب منظم تر شده و به یک تالاب با سطح آب نسبتا پایدار  تبدیل شد. این تالاب از قدیم محل فرود انواع پرندگان مهاجر در فصل مهاجرت پرندگان از شمال به جنوب و بالعکس بوده است. پرندگان مهاجر و بومی این تالاب آنقدر در این تالاب وضعیت زیستی خوبی داشته اند که به بهشت پرندگان معروف شده است.

 

تالاب کانی برازان یک تالاب بین المللی است  که در سال 1385 به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی گردید.  همچنین این تالاب در آبان ماه 1386 در کمیته ملی طبیعت گردی کشور به عنوان اولین سایت پرنده نگری کشور معرفی شد و در سال 1390 در کنوانسیون رامسر ثبت شده و هر ساله خصوصا در فصول پاییز و زمستان میزبان و پذیرای هزاران پرنده مهاجر است. در سال 1390 طی مصوبه شماره 342 شورای عالی محیط زیست کشور تحت عنوان منطقه پناهگاه حیات وحش تالاب کانی برازان در لیست مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست کشور قرار گرفت. مساحت حوزه آبریز این تالاب 4010 هکتار می‌باشد که از این مقدار پهنه‌ای به مساحت 927 هکتار به عنوان پناهگاه حیات وحش تالاب تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.

تالاب کانی برازان به عنوان اولین سایت پرنده نگری کشور دارای ساختمانی با نام سایت پرنده نگری ارسلان پیروتی در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قراردارد، که مجهز به دوربین تک چشمی و دوچشمی با دید 360 درجه به تالاب پذیرای پرنده نگران داخلی و خارجی می باشد. این تالاب همچنین نقش مهمی در تامین معیشت پایدار برای جوامع محلی و حفاظت از تنوع زیستی دریاچه ارومیه دارد و برای همین منظور سازمان حفاظت محیط ‌زیست مکلف به تدوین و اجرای برنامه‌های مدیریت جامع (با رویکرد زیست بومی) برای اکوسیستم های حساس این تالاب به همراه 20 تالاب مهم کشور شده است.

 

موقعیت جغرافیایی:

این تالاب در ضلع جنوبی دریاچه ارومیه در فاصله 30 کیلومتری شمال شرق شهرستان مهاباد و در مختصات جغرافیایی 45 درجه و 46 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 59 دقیقه عرض شمالی واقع است.در شمال شرق روستای قره داغ گسترده شده و تا تالاب گروس امتداد دارد. قره داغ، بفروان، قلعه حسن خورخوره داشخانه و گاپیس  روستا‌های پیرامون تالاب هستند که امکان اقامت در این روستاها برای پرنده نگران فراهم است. بخش جنوبی تالاب در دامنه کوه قره داغ (سیاه کوه) واقع گردیده و کوه مذکور و تپه باباحیدر بر آن مشرف هستند.

 

 ارتفاع از سطح دریا:

در ارتفاع 1275 متری از سطح دریا واقع شده است.

 

 راه های دسترسی:

وجود راه آهن تهران – مراغه – مهاباد و جاده آسفالته تا نزدیکی تالاب، دسترسی به این سایت پرنده‌نگری را آسان کرده است. راه های دسترسی از مهاباد:

1-  از طریق جاده مهاباد_ارومیه بعد از گذراندن 15 کیلومتر در سراه دارلک به سمت شرق و از طریق راه دسترسی روستای آشخانه و بعد از طی کردن 10 کیلومتر و گذشتن از پل روستای خورخوره  

2-  از سراه دارلک به سمت شرق بعد از پل دارلک و جاده دسترسی روستاهای قجی آباد و گاپیس و خورخوره و بعد از طی کردن تقریبا 10 کیلومتر و گذر از روستای خورخوره

از طریق جاده مهاباد_میاندآب بعد از گذراندن 18 کیلومتر و سپس به سمت غرب جاده دارلک و بعد از 5 کیلومتر به سمت شمال و جاده روستای قره داغ

گیاهان:

گیاهانی چون جگن، نی، گز، بوریا، کیسه چوپان، سرگنجشکی، شب بوی صحرایی، شنگ، خاکشیر، بارهنگ، عجوه و...

دوزیستان و خزندگان:

گونه های قورباغه، وزغ، مار آبی، لاک پشت برکه  ای و...

پستانداران:

گراز، روباه قرمز، گرگ خاکستری، شغال طلایی و...

ماهیان:

کپور، کاراس، کامبوزیا، کولی ماهی سیاه، گربه ماهی و...

 

 

پرندگان:

این تالاب همه ساله به خصوص در فصول پاییز و زمستان مامنی امن برای پرندگان مهاجر است و به دلیل موقعیت توپوگرافی و وجود توده‌های نی‌زار، پذیرای بیشترین جمعیت پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی می‌باشد که برای استراحت، تغذیه و همچنین زاد و ولد به تالاب کانی برازان مهاجرت می کنند که در این بین برخی گونه ها در معرض خطر انقراض قرار داشته و از گونه های نادر به حساب می آیند. وجود نیزارهای متراکم در حاشیه تالاب و عمق مناسب باعث شده تا گونه های زیادی از پرندگان یا به صورت دایم و یا در دوره‌ای از سال به این تالاب سر بزنند. زادآوری پرندگان در شش ماهه اول سال باعث شده تا علاقه‌مندان به پرنده‌نگری بتوانند در تمامی سال به کانی برازان سر بزنند و از دیدن پرندگان لذت ببرند. با این حال بهترین زمان برای بازدید از کانی برازان آبان ماه است که تعداد فراوانی از انواع گونه‌های کنار آبزی روی آبچر، گنجشک‌سان و سایر گونه‌ها در کنار هم جمع می‌شوند. تصویر لانه‌های لک لک سفید در گوشه و کنار بالاخص به دلیل رفتار مهربانانه مردم محل بر روی تیرهای چوبی روستاهای این ناحیه هیچ‌گاه از خاطر بازدیدکنندگان پاک نمی‌شود.خوشبختانه از چند سال پیش با همکاری مردم منطقه برای میزبانی از گردشگران بالاخص پرنده نگران با ایجاد انجمن‌های صنفی محلی کار حمایت و حفاظت از تالاب به شیوه مناسبی اجرا شده است که می‌تواند نمونه مناسبی از همکاری اکوتوریسم و حفاظت را نشان دهد.

 

 

 

 

برای دیدن نسخه انگلیسی اینجا کلیک کنید

گردآوری: فرشید صمیمی

عکس ها از: فرزانه مالمیر و  نادره صمیمی

تنظیم و ارسال در سایت: ایمان کریمی

منابع:

  • کتاب تالابهای ایران ; بهروز بهروزی راد 
  • http://www.wetlandsproject.ir/
  • (1392) معرفی فلوروپوشش گیاهی تالاب کانی برازان;معصومی، اعظم; قهرمانی نژاد، فرخ ; عباسپور،ناصر

 تعدادی از پرندگان رکورد شده در این تالاب تاکنون عبارت اند از:

 عقاب دریایی دم سفید  White-tailed Eagle  76   پلیکان بزرگ  Great White Plican  1
کرکس مصری  Egyptian Vulture  77   فلامینگوی بزرگ Greater Flamingo  2

سارگپه پابلند

Long-legged Buzzard

78

 

قوی کوچک

Tundra Swan

3

قرقی

Eurasian Sparrowhawk

79

 

قوی گنگ

Mute Swan

4

طرلان

Northern Goshawk

80

 

قوی فریاد کش

Whooper Swan

5

کورکور سیاه

Black Kite

81

 

لک لک سفید

White Stork

6

دلیجه معمولی

Eurasian Kestrel

82

 

کفچه نوک

Eurasian Spoonbill

7

شاه بوف

Eurasian Eagle-Owl

83

 

اکراس سیاه

Glossy Ibis

8

جغد کوچک

Little Owl

84

 

باکلان بزرگ

Great Cormorant

9

چرخ ریسک پشت بلوطی معمولی

Eurasian Penduline-Tit

85

 

باکلان کوچک

Pygmy Cormorant

10

چرخ ریسک نیزار

Bearded Reedling

86

 

بوتیمار بزرگ

Great Bittern

11

زنبورخوار گلوخرمایی

Blue-cheeked Bee-eater

87

 

بوتیمار کوچک

Little Bittern

12

زنبورخوار معمولی

European Bee-eater

88

 

اگرت بزرگ

Great Egret

13

بلدرچین

Common Quail

89

 

حواصیل ارغوانی

Purple Heron

14

باقرقره شکم سیاه

Black-bellied Sandgrouse

90

 

اگرت کوچک

Little Egret

15

کبوتر جنگلی

Common Wood-Pigeon

91

 

گاوچرانک معمولی

Cattle Egret

16

کبوتر چاهی

Rock Pigeon

92

 

حواصیل زرد

Squacco Heron

17

قمری خانگی

Laughing Dove

93

 

حواصیل خاکستری

Gray Heron

18

سبزقبا

European Roller

94

 

حواصیل شب

Black-crowned Night-Heron

19

پرستوی معمولی

Barn Swallow

95

 

غاز خاکستری

Graylag Goose

20

چلچله رودخانه ای

Bank Swallow

96

 

آنقوت

Ruddy Shelduck

21

بادخورک معمولی

Common Swift

97

 

تنجه

Common Shelduck

22

دارکوب سوری

Syrian Woodpecker

98

 

خوتکا ابرو سفید

Garganey

23

کوکوی معمولی

Common Cuckoo

99

 

خوتکا معمولی

Green-winged Teal

24

هدهد

Eurasian Hoopoe

100

 

اردک مرمری

Marbled Teal

25

دم چتری

Rufous-tailed Scrub-Robin

101

 

اردک تاجدار

Red-crested Pochard

26

مگس گیر خالدار

Spotted Flycatcher

102

 

اردک بلوطی

Ferruginous Duck

27

گلوآبی

Bluethroat

103

 

اردک سرسفید

White-headed Duck

28

سینه سرخ

European Robin

104

 

اردک نوک پهن

Northern Shoveler

29

دم جنبانک خاکستری

Gray Wagtail

105

 

اردک سرحنایی

Common Pochard

30

دم جنبانک شکم زرد

Western Yellow Wagtail

106

 

اردک سرسبز

Mallard

31

دم جنبانک ابلق

White Wagtail

107

 

فیلوش

Northern Pintail

32

دم جنبانک سرزرد

Citrine Wagtail

108

 

گیلار

Eurasian Wigeon

33

چکاوک کاکلی

Crested Lark

109

 

کشیم کوچک

Little Grebe

34

چکاوک پنجه کوتاه بزرگ

Greater Short-toed Lark

110

 

کشیم گردن سیاه

Eared Grebe

35

سهره طلایی

European Goldfinch

111

 

کشیم بزرگ

Great Crested Grebe

36

سهره جنگلی

Common Chaffinch

112

 

چنگر نوک سرخ

Eurasian Moorhen

37

سنگ چشم دم سرخ

Isabelline Shrike

113

 

چنگر معمولی

Eurasian Coot

38

سنگ چشم پشت سرخ

Red-backed Shrike

114

 

کاکایی صورتی

Slender-billed Gull

39

سنگ چشم خاکستری کوچک

Lesser Gray Shrike

115

 

کاکایی کاسپین

Caspian Gull

40

چک بوته ای

Whinchat

116

 

کاکایی سرسیاه کوچک

Black-headed Gull

41

چک اروپایی

European Stonechat

117

 

کاکایی ارمنی

Armenian Gull

42

چک سیبری

Siberian Stonechat

118

 

چوب پا

Black-winged Stilt

43

چک چک دشتی

Isabelline Wheatear

119

 

گیلانشاه دم سیاه

Black-tailed Godwit

44

چکچک کوهی

Northern Wheatear

120

 

یلوه آبی

Water Rail

45

چکچک ابلق معمولی

Pied Wheatear

121

 

پاشلک معمولی

Common Snipe

46

چکچک گوش سیاه

Black-eared Wheatear

122

 

نوک خنجری

Pied Avocet

47

سسک نیزار بزرگ

Great Reed Warbler

123

 

آبچلیک آوازخوان

Common Sandpiper

48

سسک ابروسفید

Moustached Warbler

124

 

آبچلیک تالابی

Marsh Sandpiper

49

سسک بیدی

Willow Warbler

125

 

آبچلیک خالدار پاسرخ

Spotted Redshank

50

سسک گلوسفید کوچک

Lesser Whitethroat

126

 

آبچلیک پاسبز

Common Greenshank

51

سسک چیف چاف کوهی

Mountain Chiffchaff

127

 

آبچلیک پاسرخ

Common Redshank

52

سسک نیزار پرسرو صدا

Clamorous Reed Warbler

128

 

آبچلیک خالدار پاسبز

Wood Sandpiper

53

سسک سردودی

Menetries's Warbler

129

 

آبچلیک تکزی

Green Sandpiper

54

سسک تالابی زیتونی

Marsh Warbler

130

 

خروس کولی معمولی

Northern Lapwing

55

سسک ساوی

Savi's Warbler

131

 

خروس کولی سینه سیاه

Spur-winged Lapwing

56

سسک نیزار معمولی

Eurasian Reed Warbler

132

 

خروس کولی دم سفید

White-tailed Lapwing

57

سسک چیف چاف

Common Chiffchaff

133

 

تلیله شکیل

Ruff

58

پیپت گلوسرخ

Red-throated Pipit

134

 

تلیله کوچک

Little Stint

59

پیپت تالابی

Water Pipit

135

 

تلیله بلوطی

Curlew Sandpiper

60

زردپره مزرعه

Corn Bunting

136

 

سلیم شنی کوچک

Lesser Sand-Plover

61

زردپره تالابی

Reed Bunting

137

 

سلیم کوچک

Kentish Plover

62

زردپره سرسیاه

Black-headed Bunting

138

 

سلیم طوقی کوچک

Little Ringed Plover

63

زردپره لیمویی

Yellowhammer

139

 

پرستوی دریایی کوچک

Little Tern

64

زاغ نوک زرد

Yellow-billed Chough

140

 

پرستوی دریایی نوک کاکایی

Gull-billed Tern

65

غراب معمولی

Common Raven

141

 

پرستوی دریایی تیره

Whiskered Tern

66

زاغ گردن بور

Eurasian Jackdaw

142

 

پرستوی دریایی خزری

Caspian Tern

67

زاغی

Eurasian Magpie

143

 

پرستوی دریایی معمولی

Common Tern

68

کلاغ سیاه

Rook

144

 

پرستوی دریایی بال سفید

White-winged Tern

69

کلاغ ابلق

Hooded Crow

145

 

گلاریول بال سرخ

Collared Pratincole

70

سار معمولی

European Starling

146

 

ماهی خورک ابلق

Pied Kingfisher

71

گنجشک خانگی

House Sparrow

147

 

ماهی خورک کوچک

Common Kingfisher

72

گنجشک سینه سیاه

Spanish Sparrow

148

 

سنقر سفید

Pallid Harrier

73

گنجشک کوهی

Rock Sparrow

149

 

سنقر تالابی

Eurasian Marsh-Harrier

74

گنجشک درختی

Eurasian Tree Sparrow

150

 

عقاب شاهی

Imperial Eagle

75

 


تاریخ ارسال: 1399/04/01
نظرات شما:

         

کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد