|
|
|
|
|
(این مصاحبه بخشی از مجموعه مصاحبه‌هایی است که آقای محسن ملاح با پرنده‌نگرهای ایران داشته‌اند.)
در این قسمت از مصاحبه با پرنده‌نگرهای ایران، به سراغ پرنده‌نگری بی‌ادعا رفته‌ایم از دیار آذربایجانِ شرقی. اگر در ایران بخواهیم گونه‌های مهمی چون عروس غاز، غاز پیشانی سفید کوچک و اردک مرمری را یکجا ببینیم باید به سراغ ایشان برویم.
تلاش او برای شناخت بیشتر و ثبت تالاب قره قشلاقِ بناب قابل تقدیر است، کسی که تیمارگرِ پرندگانِ زخم‌خورده از خودخواهی و حماقت بعضی از ما انسان هاست. صحبت‌هایش در مورد تأثیر تالاب‌ها، پرنده‌نگری و گردشگری جالب توجه است. شخصی که عاشق طبیعت است و او کسی نیست جز جناب آقای بهزاد نبی قدیم، فعال محیط زیست و دیده‌بان تالاب قره قشلاقِ بناب که در ادامه مصاحبه من با ایشان را می خوانید:
_لطفا خودتون رو معرفی کنید و بفرمایید از کی پرنده‌نگری را شروع کردید؟
_بهزاد نبی قدیم هستم، متولد 1363 در شهرستان بناب، تحصیلات بنا به مشکلاتی تا سیکل خوندم. یک دختر زییا به نام السا هفت ساله خداوند بهمون داده. حدود شش سالی میشه پرنده‌نگری می‌کنم و فکر می‌کنم اولین کسی بودم در شهر و استان‌مون این کار را در اولویت قرار دادم البته از اساتید بزرگواری در این مسیر کمک گرفتم و هنوز هم یاد میگیرم ازشون
_چرا پرنده‌نگری؟
_احتمالا برمی‌گرده به شغل پدری من که مرغداری و کشتارگاه داشتند و چون این روش نگهداری با روحیاتم سازگار نبود از شغل پدری جدا شدم و علاقه‌ای که به طبیعت و حیوانات داشتم و اون حس دین درباره حقوق حیوانات من رو به این سمت کشید که نشون بدهم پرندگان صرفاً منبع تغذیه برای ما نیستند چه با شکار چه با کشتار قانونی و فکر کنم با علاقه‌ای که در بین همشهریانم به موضوع تالاب شهرمون و پرندگان میشه دید تا حدودی موفق بودم.
_در کجا دوست دارید پرنده‌نگری کنید؟ (کوه، جنگل، بیابان، کنار ساحل، تالاب‌ها، پارک‌ها و...)
_ بیشتر تالاب بخاطر تنوع خاص خودش و رکورد راحت‌تر گونه‌ها البته علاقه خاصی هم به پایش در جنگل دارم.
_آیا برای دیدن پرنده‌ای تا الان سفر کرده‌اید؟
_ بله به چندین شهر و تالاب سفر کردم. ولی احساس می‌کنم به‌دلیل وسعت زیستگاه‌های شهرستان بناب و نبود راه‌های دسترسی هنوز آن‌طور که باید پایش دقیقی نشده، البته نه پرندگان، پوشش گیاهی و تنوع جانوری دیگر این منطقه به همین دلیل بیشتر وقتم در تالاب‌های حاشیه دریاچه ارومیه می‌گذره.
_پرنده‌نگری چه تأثیری می‌تونه بر روی مردم داشته باشه؟
_در بیشتر کتاب‌ها نوشتند پرنده‌نگری یک تفریح نوپا است؛ ولی من با این سخن مخالف هستم، چون در میان اشعار بزرگانی مثل مولانا، عطار، سعدی و حتی باورهای اقوامی چون سرخ‌پوستان آمریکا، شمن‌های سیبری، بودیسم چین و... اشاره‌های طنازانه‌ای به پرندگان و خصوصیات رفتاریشون شده که‌این نشان دهنده شناخت این مردمان با این مخلوق زیبای خداوند بوده. بقول گفتنی چو صد آمد نود هم پیش ماست. حال که تمام این بزرگان در طول تاریخ از اهمیت شاهد بودن این زیبایی و تأثیری که روی احساسات و مرتبط بودن این موضوع با خودشناسی حرف زده‌اند، منِ بهزاد که باشم پا در کفش بزرگان کنم🤗.
_از نظر شما چه موقع برای پرنده‌نگری در روز مناسب‌تر است؟
_ بهترین زمان برای دیدن پرندگان اول صبح است و بعد از بند آمدن بارندگی هم میشه گونه‌های بیشتری دید.
_شما چه فصلی را برای پرنده‌نگری انتخاب می‌کنید؟
_ به دلیل اینکه حدود هفتاد درصد پرندگان ایران مهاجر هستند فصل بهار بهترین زمان برای دیدن پرندگان است. البته با شروع فصل جفت‌گیری پرندگان، رنگ و پوشش پرهای آنها در این فصل زیبایی خاصی هم پیدا می‌کند.
_به کدام پرنده علاقه بیشتری دارید؟
_به همه پرندگان علاقه دارم و این انتخاب را برام سخت می‌کنه ولی درنای طناز عروس غاز و غاز پیشانی سفید کوچک و جغد برفی به دلیل اینکه در خطر انقراض هستند بیشترین توجه من را به خودشون جذب کرده.
_آیا به آواز پرندگان علاقه دارید؟ در بین پرندگان ایران، صدای کدام پرنده برای شما دلنشین‌تر است؟
_در زمان شروع به فعالیتم اولین پرنده‌هایی که دیدم گله غازهای وحشی بود که به سمت تالاب شهرمون پرواز می‌کردند، اون صدای شیپوری غازها هنوز تو گوشم هست و هر دفعه که میشنوم نوعی احساس آزادی و رویای دنیای بدون مرز و تعصبات را در ذهنم تداعی می‌کنه.
_شما علاوه بر پرنده‌نگری به تیمار پرندگان هم علاقه دارید، این کار شما چه تأثیری بر روی مردم محله و شهر شما گذاشته؟
_درباره تیمار باید بگم که چون شهر ما تقریبا کشاورزی و دامپروری از شغل‌های غالب منطقه هست و همه مردم گوشت خوار هستند، نگاهشون به حیوانات در دو سطح بوده یا حلال گوشت یا حرام گوشت حلال گوشتها خورده می‌شدند و حرام گوشتها در قفس و اسارت به عنوان ابزار سرگرمی.
منم اون اوایل که با کمک چند دامپزشک شروع به تیمار پرندگان می‌کردم، برخورد مردم با تعجب و نگاه تحقیر و مسخره بود، ولی در این چند سال این آگاهی به کمک شبکه‌های مجازی بالا رفته که همین الان چند دوست برای این کار کمکم می‌کنند و نگاه مردم به تشویق و تایید این کار عوض شده که این خودش من را دلگرم می‌کنه.
_شما در مورد پرنده‌نگری و شناخت پرندگان در جامعه محلی‌تون برنامه‌های مختلفی اجرا کردید، مسئولان شهری و محلی با شما همکاری هم می‌کنند؟
نگاه‌ها در جوامع محلی به تالاب‌ها دو نوع هست یا تالاب سودی برای ما داره یا نداره. سودش می‌تونه چرای دام، برداشت علوفه، صید و شکار و تبدیل زمین‌های تالاب به زمین کشاورزی باشه. متاسفانه به دلیل کم‌کاری در اطلاع‌رسانی از اهمیت بخش دوم تأثیرات محیط زیستی تالاب در حفظ خاک و آب های سطحی منطقه و اینکه جلوگیری از ورود ریزگردهای نمک از سمت دریاچه‌ی در حال خشک شدن ارومیه مردم توجه کمتری به اهمیت تالاب دارند؛ اولین کار توجه مسئولین به موضوع تالاب هست البته نه برای کارهای پوپولیستی و جمع کردن رای و بالابردن عملکردهای داخل پوشه، موضوع توریست و پرنده‌نگری یکی از موضوعات مهمی هست که برای جوامع محلی درآمدزایی بالایی دارد که متاسفانه در تالاب قره قشلاق بناب این زیرساخت‌ها یا وجود ندارد یا اگر باشد کارشناسی شده نیستند. مثال ساده همین دکل پرنده‌نگری که بی مصرف گوشه ورودی تالاب جاخوش کرده.
_بهترین و خاطره‌انگیز ترین برنامه‌تون کدوم بوده؟
_هر باری که برای پرنده‌نگری وارد منطقه‌ای می‌شویم یک روز زیباست، طبیعت بزرگ ترین مدرسه‌ای هست که معلمش عشق را بلا شرط تقدیم چشمان و آگاهی ما می‌کند بدون هیچ فکری و هیچ قضاوتی. وقتی به یک پرنده نگاه می‌کنی انگار خودمونو در وجود اون میبینیم. ما همه یکی هستیم، همه چیز یک چیز و یک چیز همه چیز است.
_دوست دارید کدام پرنده را در طبیعت ایران ببینید؟
_دوست دارم میش مرغ را ببینیم که با آن شکوه و زیبایی اش، با آن صدای خاص خود آزادانه در دشتهای ایران پرواز کند.
_بهترین و یا زیباترین رکوردتون از کدوم پرنده‌است؟
_همه رکوردهایی که داشتم زیبا هستند. هر کدام نسبت به رنگ و صدا و دایره ترسی که دارند چه یک قمری خانگی یا زرده‌پره حنایی یا میش مرغ.
_مظلوم‌ترین پرنده ایران از نظر شما کدوم گونه ست؟
_مظلوم‌ترین پرنده ایران جغدها هستند، نسبت به باورهای خرافی درباره این گونه زیبا هر ساله ده‌ها شاه‌بوف، جغد گوش دراز یا جغد کوچک را می‌آورند پیشم که به دلیل اینکه نشسته بوده پشت بام خونه، یک نفر با تنفگ ساچمه‌ای یا سنگ‌انداز زدنش.
_اهل مطالعه و فیلم دیدن هم هستید؟ بهترین کتاب یا مقاله‌ای که خوندید و یا بهترین فیلمی‌که دیدید کدوم بوده؟
_بالا هم گفتم چون نتوستم ادامه تحصیل بدهم رو به کتابخوانی آوردم در هر دوره از زندگی کتاب‌های خاصی رو خوندم ولی الان بیشتر کتاب‌های محیط زیستی و خودشناسی. سریال دارک هم برام جالب بود ولی زیاد اهل فیلم نیستم.
_من چند کلمه و اسم میگم شما اولین چیزی (اولین کلمه‌ای) که به ذهنتون میاد رو لطفا بفرمایید؛
_تالاب قره‌قشلاق؛ آخرین امید غاز پیشانی سفید کوچک،
غاز پیشانی سفید کوچک؛تقلا برای زنده ماندن،
کبوتر خانگی؛ اسارت برای چند دانه گندم
عروس غاز؛ تنها در میان هزاران غاز،
پرنده‌نگر؛ جستجوگر برای یافتن عشق و آفرینش،
شاه‌بوف؛ پرنده‌ای تنها که متهم شد شوم است در حالی که تنها جرمش شکار در سکوت بود،
دریاچه‌ارومیه؛ ضربان قلب من،
محیط زیست؛ همچون مادری مهربان که فرزندان بی معرفت هر روز بر قلبش تیشه می‌زنند و او باز برایشان محل زندگی در آسایش را فراهم می‌کند.
_توصیه شما به دوستان پرنده‌نگر چیه؟
_من در حدی نیستم به بزرگان چیزی بگم ولی خودم چیزی که یاد گرفتم جدا از تمام ثبت و رکورد و منیت‌ها می‌توان رفت در لحظه بود و در طبیعت به ارامش رسید حیفه این نعمت و عشقی که خداوند در قلبهامون گذاشته را با هر فکر سیاهی دیگر آلوده کنیم گوش بدیم طبیعت و پرندگان جلوه خداوند هستند که به ما پیامهایی دارند بشنویم و یاد بگیریم
_ممنونم از وقتی که گذاشتید و در آخر اگر مطلبی هست که من فراموش کردم بپرسم، لطفا خودتان بفرمایید.
_ممنونم، در عشق و نور باشید.
_من هم از شما سپاسگزارم.
پایان.
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران