مناسبت‌های مرتبط با پرندگان

گردآوری صالح نوریان

در کشورهای جهان روزها یا مناسبت‌هایی برای جلب توجه عموم مردم، افزایش آگاهی و کمک به حمایت از پرندگان تعیین شده‌اند. این مناسبت‌ها می‌توانند نامگذاری یک روز در تقویم رسمی، رویدادی با موضوع مشخص درباره پرندگان، یا برنامه رویدادهای فرهنگی-ترویجی را شامل شوند. بسیاری از مناسبت‌ها در روزهای تعطیلات تعیین می‌شوند تا فرصت مشارکت برای افراد بیشتری فراهم باشد. در این نوشتار کوتاه به برخی از این مناسبت‌ها و توضیح بسیار خلاصه‌ای در مورد آن‌ها می‌پردازیم. قابل توجه است که برخی رویدادها مانند نمایشگاه پرنده‌نگری آسیا به دلیل ماهیت تجاری آن‌ها و تناقض با اهداف پرنده‌نگری اصیل در این لیست قید نشده‌اند.

برای توضیح هر مناسبت از فرمت تاریخ مناسبت به میلادی، تاریخ مناسبت به خورشیدی، نام مناسبت، کشور/سازمان نام‌گذاری کننده:‌ شرح مختصر و تارنما (برای دسترسی به اطلاعات بیشتر) استفاده شده است. معادل خورشیدی هر مناسبت در تاریخ میلادی برای سال 1402 ذکر شده است. باید توجه داشته باشیم که به دلیل تفاوت تقارن روزها در تقویم میلادی و خورشیدی در سال‌های مختلف، معادل مناسبت میلادی می‌تواند متفاوت باشد، برای مثال 4ام می در سال 1402 مصادف با 14ام اردیبهشت و در سال 1403 مصادف با 15 اردیبهشت است.

1.  روز پرندگان

4 می، 14 اردیبهشت، روز پرندگان (Bird Day)، آمریکا: یکی از قدیمی‌ترین مناسبت‌های پرندگان که از سال 1894 به منظور افزایش آگاهی و ارتقای حفاظت از کلیه گونه‌های پرندگان نامگذاری شده و سالانه جشن‌هایی برای بزرگداشت آن گرفته می‌شود.

https://www.nationaldaystoday.com/bird-day/  (سایت رسمی برای این رویداد وجود ندارد) 

2. روز بین‌المللی پرندگان مهاجر

دومین شنبه ماه می در آمریکا و کانادا و دومین شنبه ماه اکتبر در سایر کشورهای قاره آمریکا، 23 اردیبهشت و 22 مهر (به ترتیب)، روز بین المللی پرندگان مهاجر (International Migratory Bird Day)، مرکز پرندگان مهاجر اسمیتثورین: افزایش آگاهی از اهمیت حفاظت از گونه‌های پرندگان مهاجر و زیستگاه‌های آن‌‌ها و توجه به جمعیت متناسب و ایستگاه‌های مهاجرت پرندگان هدف این موسسه بوده است. برنامه‌های این روز شامل مسابقات هنری، فستیوال‌ در طبیعت و کلاس‌های آموزشی هستند.

https://www.migratorybirdday.org/

3. روز جهانی پرندگان مهاجر

دومین شنبه ماه می، 23 اردیبهشت، روز جهانی پرندگان مهاجر (World Migratory Bird Day)، سازمان ملل متحد: این روز در سال 2006 نامگذاری شده تا اهمیت پرندگان مهاجر در سایر قاره‌ها غیر از آمریکا نیز مورد تأکید قرار گیرند. این روز در 118 کشور مورد توجه است.

https://www.worldmigratorybirdday.org/

4. روز ملی پرندگان در انگلیس

28-26 ژانویه (تاریخ دقیق هر سال متغیر است)، 7-9 دی، روز ملی پرندگان (Bird Day)، انجمن سلطنتی حفاظت از پرندگان انگلستان: از سال 1979 در این روز تحت عنوان پرنده‌نگری بزرگ سالانه هزاران نفر در انگلستان در باغچه‌‌ها یا باغ‌ها به مدت یک ساعت پرندگان را مشاهده و شمارش می‌کنند. گفته می‌شود بزرگ ترین پیمایش پرندگان در این رویداد اتفاق می‌افتد.

https://www.rspb.org.uk/get-involved/activities/birdwatch/

5. روز ملی پرندگان در آمریکا

5 ژانویه، 15 دی، روز ملی پرندگان (National Bird Day)، آمریکا: هر ساله تقریبا 500 هزار علاقه‌مند در این رویداد برای گسترش آگاهی در مورد نحوه رفتار پرندگان و حتی نگهداری از پرندگان و بازی‌های آموزشی مرتبط شرکت می‌کنند. 

https://www.avianwelfare.org/nationalbirdday/

6. روز شمارش پرندگان در حیات خلوت

16-19 فوریه، 27-30 بهمن، روز شمارش پرندگان‌‌ در حیاط خلوت! (Great Backyard Bird Count)، آزمایشگاه پرنده‌شناسی کورنل و جمعیت ملی آدبون: از سال 1998 اولین پروژه مشارکتی علمی سالیانه را به منظور جمع‌آوری آنلاین و به‌روز اطلاعات پرنده‌ها با همکاری افراد علاقه‌مند در محل زندگیشان آغاز کردند. از سال 2013 این اطلاعات با دیتابیس سایت ebird‌ تلفیق شده است. در مورد پرژه مشارکتی علمی یا علم شهروندی در این مقاله نیز قبلا توضیحات بیشتری ارائه شده است.

7. ماه ملی غذا دادن به پرنده‌ها

ماه فوریه، حدود ماه بهمن، ماه ملی غذا دادن به پرنده‌ها (National Bird Feeding Month)، آمریکا: از سال 1994 به دلیل دشواری پرندگان وحشی در یافتن غذا در سرمای ماه فوریه، برنامه‌هایی برای تشویق افراد به قرار دادن ظرف غذا، ظرف آب و سرپناه کوچک در نظر گرفته شد. البته این برنامه به دلیل امکان ایجاد تغییر در رفتار پرندگان وحشی با انتقاداتی همراه بوده است.

https://www.birdfeeding.org/nbfm.html

8. روز جهانی گنجشک‌سانان

20 مارس، 29 اسفند، روز جهانی گنجشک سانان (World Sparrow Day)، فرانسه و هند: بزرگداشت جهانی اهمیت گنجشک سانان و سایر پرندگان زیست بوم شهری همراه با کمپین‌های اطلاع رسانی تهدیدهای متوجه این پرندگان، مسابقات هنری و غیره برگزار می‌شود.

https://www.worldsparrowday.org/