تالاب شادگان

معرفی تالاب شادگان:

تالاب بین‌المللی شادگان یکی از تالاب‌های بزرگ ایران است. این تالاب درجنوب غربی ایران و جنوب جلگه خوزستان، حد فاصل شهرستان‌های شادگان، آبادان و ماهشهر واقع شده است. این تالاب با ارزش، یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های حیات وحش ایران است و گونه‌های کمیابی از گیاهان و حیوانات را در خود جای داده است. دو روستا در میانه آب‌های این تالاب واقع شده‌اند که هم‌چون شهر ونیز در آب احاطه شده‌اند. به دلیل گرمسیربودن این منطقه، گندم، خرما و برنج همیشه دردسترس است. برخی از مردم این منطقه به دامداری مشغول‌اند و بیشتر به پرورش گاومیش علاقه دارند، زیرا تالاب شادگان، بستر مناسبی برای پرورش گاومیش به‌وجود آورده است.

تالاب شادگان

موقعیت جغرافیایی تالاب شادگان

در همایش تالاب‌های جهان که در رامسر بر‌گزار شد، تصمیم گرفته شد که سه تالاب شادگان، خورموسی و خورالامیه با عنوان تالاب شادگان شناخته شود. این تالاب در فهرست تالاب‌های بین‌المللی کنوانسیون رامسر در تاریخ 23/6/1975 با شماره 21R006 ثبت گردیده است. تالاب شادگان بخشی از یک تالاب وسیع‌تر بوده که در گذشته‌های دور تا مرز عراق (هورالعظیم) ادامه داشت. البته این تالاب به نام‌های هورالدورق یا هورالفلاحیه هم شهرت دارد.

آب این تالاب بین‌المللی از لحاظ رتبه‌بندی یونسکو در گذشته، در پله پنجم جهانی قرار داشت، اما سدسازی و رعایت‌نشدن نیاز آبی تالاب، تخلیه پساب‌های آلوده‌ای چون مزارع نیشکر، پرورش ماهی و فولاد خوزستان، عبور لوله‌های نفتی، فعالیت 30 واحد پتروشیمی و تخلیه زباله‌های شهری، این تالاب منحصربه ‌فرد را از سال 1372 وارد فهرست قرمز تالاب‌های بین‌المللی (لیست مونترو) کرده است.

تالاب شادگان که در جنوب جلگه خوزستان قراردارد، از سمت جنوب به خلیج فارس منتهی می‌شود. آب مورد نیاز این تالاب را رودخانه‌های جراحی، کارون و جزر و مد خلیج فارس تامین می‌کند. وسعت این تالاب به حدود 400 هزار هکتار می‌رسد که بیش از 300هزار هکتار آن جزو منطقه حفاظت شده است.

از عجایب جالب این تالاب، داشتن هم‌زمان آب شور و شیرین است. البته آب شور آن دائمی است و آب شیرین آن در برخی فصول کم می‌شود. این ویژگی منجر به تنوع زیستی بی‌شماری می‌شود و گونه‌های مختلفی از آبزیان در آب‌های این تالاب زندگی می‌کنند. حتی ماهی‌های رودخانه‌های بهمن‌شیر، کارون و جراحی برای تخم‌گذاری به آب‌های این تالاب می‌آیند. جانداران این تالاب به آبزیان خلاصه نمی‌شوند. در فصل زمستان و پاییز بسیاری از پرندگان مهاجر به سمت این منطقه راهی می‌شوند. هورالدورق یا هورالفلاحیه یا تالاب شادگان از مهم‌ترین سرمایه‌های طبیعی منطقه و جهان به‌شمار می‌آید. یکی از مهم‌ترین پستانداران تالاب، دلفین بینی‌ بطری با نام علمی tursiops truncatus است که با حرکات نمایشی زیبایی که دارد بسیار دیدنی است. این دلفین در دهانه خلیج فارس و خور‌موسی به راحتی قابل مشاهده است.

موقعیت جغرافیایی:

واقع در جنوب غربی ایران و جنوب جلگه خوزستان، حد فاصل شهرستان‌های شادگان، آبادان و ماهشهر
مختصات: 48 درجه و 45 دقیقه شرقی و 30 درجه و 30 دقیقه شمالی

راه‌های دسترسی:

برای رسیدن به این تالاب راه‌های مختلفی وجود دارد: یا در مسیر اتوبان اهواز-آبادان رانندگی کنید و بعد از پیمودن حدود 97 کیلومتر به سه‌راهی دارخوین می‌رسید، 12 کیلومتر دیگر به سمت روستای صراخیه حرکت کنید و از آن‌جا، بعد از پیمودن 11 کیلومتر به تالاب شادگان می‌رسید.

دسترسی

یا در بزرگراه ماهشهر-آبادان تا انتها برانید و بعد از رد کردن میدان فاطمیه، در مسیر بلوار امام خمینی رانندگی کنید و به سمت بندر امام خمینی به حرکت ادامه دهید تا به سه‌راه شادگان برسید و تا انتهای جاده به حرکت ادامه دهید و بعد از رد‌کردن کمربندی سدیره سفلی به این تالاب برسید.

دسترسی

پوشش گیاهی و جانوری تالاب شادگان:

گیاهان:

در تالاب شادگان گیاهان مهمی رشد می‌کنند. گیاه اویارسلام از گیاهان بومی این تالاب است و اکثر نقاط این تالاب می‌شود این گیاه هفتاد سانتی را دید. لویی از گیاهان قد‌بلند است که طول آن به سه متر هم می‌رسد و در آب‌های این تالاب رشد می‌کند. از لذت‌بخش‌ترین تفریحات این منطقه، گذر با قایق از بین این ساقه‌های نازک و بلند روییده در میان آب‌هاست. نیلوفر آبی هم از گیاهان زیبای این منطقه به شمار می‌رود که در فصل بهار تمام سطح تالاب را با گل‌های صورتی مایل به سفید خود می‌پوشاند.

جانوران:

لاکپشت پوزه عقابی، فراتی، برکه‌ای، تیرمار، یله مار، افعی و...
پستانداران: گراز، گربه جنگلی، خدنگ، شنگ، گرگ، شغال، تشی، دلفین بینی بطری و...
ماهیان: بنی، حمری، شیربت، شلج، اسبله، کپور، شوریده، کفشک ماهی، مار ماهی، کوسه ماهی و...
پرندگان: پرندگان بومی و مهاجر از گونه های شکاری، آبزی، کنارآبزی، کنارآبچر و...

پرندگان رکورد شده در این تالاب تاکنون به شرح زیر است:

Indian Roller	سبزقبای هندی	58	Mallard	اردک سرسبز	1
Red-backed Shrike	سنگ چشم پشت سرخ	59	Little Grebe	کشیم کوچک	2
Hooded Crow	کلاغ ابلق	60	Collared Pratincole	گلاریول بال سرخ	3
Crested Lark	چکاوک کاکلی	61	Pygmy Cormorant	باکلان کوچک	4
Eastern Olivaceous Warbler	سسک درختی زیتونی	62	Little Bittern	بوتیمار کوچک	5
Upcher's Warbler	سسک درختی بزرگ	63	Great Egret	اگرت بزرگ	6
Eurasian Reed Warbler	سسک نیزار معمولی	64	Little Egret	اگرت کوچک	7
Basra Reed Warbler	سسک خوزی	65	Indian Pond-Heron	حواصیل هندی	8
Great Reed Warbler	سسک نیزار بزرگ	66	Pied Kingfisher	ماهیخورک ابلق	9
Clamorous Reed Warbler	سسک نیزار پرسرو صدا	67	Delicate Prinia	سسک شکیل	10
Bank Swallow	چلچله رودخانه ای	68	European Starling	سار معمولی	11
Barn Swallow	پرستوی معمولی	69	House Sparrow	گنجشک خانگی	12
Willow Warbler	سسک بیدی	70	White Wagtail	دمجنبانک ابلق	13
Eurasian Blackcap	سسک سرسیاه	71	Rock Pigeon	کبوتر چاهی	14
Lesser Whitethroat	سسک نقابدار معمولی	72	Common Kingfisher	ماهیخورک معمولی	15
Greater Whitethroat	سسک گلو سفید	73	White-throated Kingfisher	ماهیخورک سینه سفید	16
Iraq Babbler	لیکو تالابی	74	White-eared Bulbul	بلبل خرما	17
Afghan Babbler	لیکو معمولی	75	Marbled Teal	اردک مرمری	18
Spotted Flycatcher	مگس گیر خالدار	76	Black Francolin	دراج	19
Rufous-tailed Scrub-Robin	دم چتری	77	Greater Flamingo	فلامینگو بزرگ	20
European Robin	سینه سرخ اروپایی	78	Common Wood-Pigeon	کبوتر جنگلی	21
Common Redstart	دم سرخ معمولی	79	European Turtle-Dove	قمری معمولی	22
Hypocolius	میوه خوار	80	Eurasian Collared-Dove	یاکریم	23
Common Swift	بادخورک معمولی	81	Laughing Dove	قمری خانگی	24
Little Swift	بادخورک کوچک	82	Egyptian Nightjar	شبگرد مصری	25
Black-winged Stilt	چوب پا	83	Pallid Swift	بادخورک دودی	26
Whimbrel	گیلانشاه ابروسفید	84	Water Rail	یلوه آبی	27
Temminck's Stint	تلیله دم سفید	85	Eurasian Moorhen	چنگر نوک سرخ	28
Dunlin	تلیله شکم سیاه	86	Gray-headed Swamphen	طاووسک	29
Little Stint	تلیله کوچک	87	Pied Avocet	آووست	30
Common Sandpiper	آبچلیک آوازخوان	88	Spur-winged Lapwing	خروس کولی سینه سیاه	31
Common Greenshank	آبچلیک پاسبز	89	Red-wattled Lapwing	دیدومک	32
Common Redshank	آبچلیک پاسرخ	90	White-tailed Lapwing	خروس کولی دم سفید	33
Lesser Black-backed Gull	کاکایی پشت سیاه کوچک	91	Kentish Plover	سلیم کوچک	34
White-winged Tern	پرستوی دریایی بال سفید	92	Common Ringed Plover	سلیم طوقی بزرگ	35
Gray Heron	حواصیل خاکستری	93	Little Ringed Plover	سلیم طوقی کوچک	36
Western Reef-Heron	اگرت ساحلی	94	Eurasian Curlew	گیلانشاه بزرگ	37
Eurasian Spoonbill	کفچه نوک	95	Bar-tailed Godwit	گیلانشاه حنایی	38
Shikra	پیغوی کوچک	96	Black-tailed Godwit	گیلانشاه دم سیاه	39
Black Kite	کورکور سیاه	97	Ruddy Turnstone	سنگ گردان	40
Long-legged Buzzard	سارگپه پابلند	98	Ruff	تلیله شکیل	41
Green Bee-eater	زنبورخوار سبز	99	Spotted Redshank	آبچلیک خالدار پاسرخ	42
Rook	کلاغ سیاه	100	Marsh Sandpiper	آبچلیک تالابی	43
Turkestan Short-toed Lark	چکاوک کوچک آسیایی	101	Wood Sandpiper	آبچلیک خالدار پاسبز	44
Common House-Martin	چلچله دمگاه سفید	102	Slender-billed Gull	کاکایی صورتی	45
Common Chiffchaff	سسک چیف چاف	103	Caspian Gull	کاکایی خزری	46
Common Myna	مینا	104	Little Tern	پرستوی دریایی کوچک	47
Isabelline Wheatear	چکچک دشتی	105	Caspian Tern	پرستوی دریایی خزری	48
Isabelline Shrike	سنگ چشم دم سرخ	106	Whiskered Tern	پرستوی دریایی تیره	49
Citrine Wagtail	دم جنبانک سرزرد	107	Common Tern	پرستوی دریایی معمولی	50
Common Snipe	پاشلک معمولی	108	Sandwich Tern	پرستوی دریایی تک زرد	51
Red-necked Phalarope	فالاروپ گردن سرخ	109	Great Cormorant	باکلان بزرگ	52
Cattle Egret	گاوچرانک	110	Purple Heron	حواصیل ارغوانی	53
Eurasian Marsh-Harrier	سنقر تالابی	111	Squacco Heron	حواصیل زرد	54
European Bee-eater	زنبورخوار اروپایی	112	Black-crowned Night-Heron	حواصیل شب	55
Zitting Cisticola	سسک دم چتری	113	Black-winged Kite	کورکور بال سیاه	56
Cetti's Warbler	سسک دم پهن	114	Blue-cheeked Bee-eater	زنبورخوار گلو خرمایی	57
Western Yellow Wagtail	دمجنبانک شکم زرد	115

گردآوری و نگارش: فرشید صمیمی

منابع:
• کتاب تالابهای ایران، بهروز بهروزی‌راد
• https://pinorest.com
• https://wetlands.doe.ir
• https://www.doe.ir/Portal

تاریخ ارسال: 1401/12/03

نظرات شما:

ارسال نظر

مطالب مرتبط:

تالاب

پرندگان

ایران