|
|
|
|
|
شاهینی کوچک‌جثه و شبیه به «دلیجه» است، اما جثه‌ای نسبتاً کوچک‌تر، روشن‌تر و ناخن‌های سفید دارد. نر و ماده متفاوت و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده نر بالغ به واسطه روتنه بلوطی پررنگ و بدون خال، سر و دو لکه خاکستری مایل به آبی روی بال‌ها و شاه‌پرهای تیره مشخص می‌شود. گلو نخودی و فاقد خط شاربی است و زیرتنه نخودی مایل به نارنجی همراه با خال‌های گرد پراکنده دیده می‌شود. زیر بال‌ها سفید و نوک شاه‌پرهای اولیه تیره است. دم خاکستری مایل به آبی و نوار عرضی پهن و تیره‌ای نزدیک به انتها دارد. پرنده ماده بالغ مانند ماده دلیجه روتنه و تارک سر قهوه‌ای مایل به بلوطی با راه‌راه عرضی و شاه‌پرهای پرواز تیره دارد. دم خرمایی کم‌رنگ و راه‌راه عرضی دارد. زیرتنه نخودی کرم رنگ و دارای نوارهای تیره بیشتری روی سینه و شکم است. پرنده نابالغ شباهت زیادی به پرنده ماده دارد و قابل تفکیک نیست.
اغلب در مناطق پست، کوهپایه‌ها، دره‌های تنگ و گاهی در مجاورت مناطق مسکونی به سر می‌برد.
پرنده‌ای اجتماعی است و اغلب اوقات سال در دسته‌های کوچک دیده می‌شود و هنگام مهاجرت دسته‌های بزرگ‌تری تشکیل می‌دهد. پروازی قدرتمند با بال‌زدن‌های سبک دارد و برخلاف سایر شاهین‌ها درجا بال‌زنی نمی‌کند. بیشتر از حشرات تغذیه می‌کند، اما گاهی به شکار پستانداران و پرندگان کوچک، مارهای کوچک، مارمولک‌ها و قورباغه‌ها اقدام می‌کند.
زادآوری:
جوجه‌آوری از اوایل تا اواسط اردیبهشت و با تشکیل کلنی در مناطق باز آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌اش گودی کوچک و فاقد مواد گیاهی است که آن را در حفره‌های موجود در ساختمان‌ها، خرابه‌ها، صخره‌ها، دیواره‌های عمودی حاشیه پیکره‌های آبی و به ندرت در درختان و یا حفره‌های درون زمین بنا می‌کند. معمولاً چهار تا پنج و گاهی سه تا شش تخم بیضی کوتاه تا نیمه‌بیضی کوتاه، صاف، سفید تا نخودی رنگ‌پریده، با خال‌های قرمز مایل به زرد و گاهی لکه‌های قرمز یا قهوه‌ای مایل به قرمز و به ابعاد 8/28 × 8/34 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها 28 تا 29 روز طول می‌کشد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، تا حدی ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند، در 28 روزگی آشیانه را ترک می‌کنند، اما همچنان تا چند هفته پس از آن در کنار والدین باقی می‌مانند.
دلیجه کوچک،استان مرکزی، زرندیه- عکس از قربانعلی حاجی آبادی
پراکنش و فراوانی
به صورت تابستان‌گذران معمول در شمال، مرکز و شمال شرق کشور و همچنین غرب زاگرس و جنوب تا استان فارس دیده می‌شود.
در ضمیمه دوم کنوانسیون منع تجارت بین‌المللی گونه‌های در معرض انقراض (CITES) قرار دارد. در ایران نیز در فهرست پرندگان حمایت‌شده قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران
