باشگاه پرنده نگری ایرانیان
اعضا
خانه پرندگان ایران وبلاگ
باشگاه پرنده نگری ایرانیان
سبد خرید جستجو اعضا زبان

تالاب میانکاله

معرفی تالاب میانکاله:

 یکی از مقاصد مهم پرنده­‌نگری در ایران شبه جزیره میانکاله است که در شمال کشور ایران و جنوب دریای خزر واقع شده است. بخشی از این سایت در برگیرنده پناهگاه حیات وحش میانکاله می باشد که به مساحت 68800 هکتار می باشد و از دو محیط آبی با وسعت 45000 هکتار شامل خلیج و تالاب میانکاله و خشکی با وسعت 23800 هکتار شامل شبه جزیره میانکاله تشکیل شده است. بخش خشکی با سیمای دشتی به صورت نوار باریکی از شمال به سواحل جنوب شرقی دریای خزر و از جنوب به آبهای خلیج و تالاب میانکاله محدوده می شود. پناهگاه حیات وحش میانکاله به انضمام تالاب های لپوی زاغمرز، شیرخان لپو و تالاب پلنگان مجموعاً به مساحت 100000 هکتار به جهت برخورداری از معیارهای کنوانسیون رامسر در تاریخ 23­ام ژوئن 1975 میلادی به عنوان یکی از سایت های کنوانسیون رامسر ثبت گردید و متعاقب آن در سال 1977 میلادی به لحاظ وجود میراث های فرهنگی، آثار و ابنیه های تاریخی و زیباشناختی موجود به عنوان یکی از ذخیره­گاه­های زیست­کره به کمیته برنامه انسان و کره مسکون یونسکو  معرفی و انتخاب گردید. این منطقه دارای پاسگاه محیط­بانی است‌.

تالاب میانکاله

تالاب میانکاله

 

موقعیت جغرافیایی میانکاله:

خلیج گرگان، شاخابه وسیع و کم عمقی واقع در منتهی الیه جنوب شرقی دریای مازندران و شمال شرقی بهشهر است که توسط شبه جزیره میانکاله از دریای مازندران جدا می­‌شود.

میانکاله


راه‌های دسترسی به میانکاله:

برای ورود به این منطقه دو راه اصلی وجود دارد. مسیر اول که بهترین مسیر دسترسی است جاده بندر امیرآباد، نرسیده به دوراهی، لپو زاغمرز به سمت شرق است. مسیر دوم از طریق روستای آشوراده است که در سال­های اخیر به دلیل بالا آمدن سطح آب، رفت و آمد از این مسیر دشوار شده است.

مسیر دسترسی به میانکاله

ویژگی‌های تالاب:

 

شبه جزیره میانکاله دارای 24200 هکتار وسعت، 60 کیلومتر و عرض تقریبی 2 کیلومتر است. آب میانکاله به ترتیب از غرب به شرق شیرین، لب­شور و شور بوده و به وسیله رودخانه نکارود که از رشته­کوه­های البرز سرچشمه گرفته است، تغذیه می­شود. تعدادی تالاب آب شیرین نیز در قسمت غربی خلیج، در قسمتی که بیشترین جریان آب وجود دارد، قرار گرفته است.

سطح این شبه جزیره عمدتاً با گیاهان و علف­ها پوشیده شده است و پوشش غالب آن را جگن تشکیل می­دهد. از جمله گیاهان دیگر این منطقه می­توان به گیاه انار، تمشک و ازگیل اشاره کرد. تعداد کمی درخت اکالیپتوس بزرگ در اطراف برخی از خانه­ها به چشم می­خورد.

جاذبه‌­های پرنده‌نگری:

پناهگاه حیات وحش میانکاله بی شک یکی از مهم­ترین زیستگاه­های پرندگان منطقه پالئارکتیک است.  این پناهگاه در زمستان میزبان بسیاری از پرندگان آبزی است و نیز در تابستان کلونی­های بزرگی از پرندگانی چون حواصیل زرد، اگرت کوچک، گلاریول بال­سرخ، سلیم کوچک و پرستوی دریایی کوچک در آن به زادآوری می­پردازند. علاوه بر این به عنوان توقفگاه عمده پرندگان مهاجر در بهار و تابستان بوده و مکان مهمی برای گونه­های پرندگان کنارآبزی در منطقه جنوب دریای مازندران به شمار می­رود. پناهگاه حیات­وحش میانکاله به ویژه برای زمستان­گذرانی جمعیت زیادی از کشیم­ها، پلیکان خاکستری، باکلان، انواع حواصیل، فلامینگو، انواع قو، غازها، اردک­های روی آبچر، اردک­های غواص، شکاری­هایی از قبیل عقاب دریایی دم­سفید، سنقرها، انواع عقاب و شاهین، پرندگان کنارآبزی و کاکایی نیز حائز اهمیت است. در زمستان تنوع زیاد پرندگان خشکی­زی به عنوان مهاجر عبوری در این منطقه به چشم می­خورند و تعداد بی­شماری از انواع چکاوک، توکا، طرقه، سهره و زردپره در منطقه زمستان­گذرانی می­کنند. از پرندگان این منطقه می­توان به حواصیل شب، چنگر، کشیم گردن­سرخ، فلامینگوی بزرگ، سنقر تلابی، قوی فریاد­کش، اردک سرسفید، مرگوس سفید، اردک چشم­طلایی، عقاب خالدار بزرگ، عقاب دریایی دم­سفید، قرقاول، سلیم سینه بلوطی، کاکایی بزگ، پرستوی دریایی خزر، چکاوک بال سفید و چرخ­ریسک پشت بلوطی اشاره کرد.

برخی از پرندگان ثبت شده در تالاب میانکاله:

 

سسک چیف­چاف

Common Chiffchaff

85

جغد انبار

Barn Owl

1

الیکایی

Eurasian Wren

86

بادخورک معمولی

Common Swift

2

گیلار

Eurasian Wigeon

87

دلیجه کوچک

Lesser Kestrel

3

فیلوش

Northern Pintail

88

سسک بیدی سبز

Green Warbler

4

تلیله نوک­پهن

Broad-billed Sandpipper

89

گنجشک درختی

Eurasian Tree Sparrow

5

آبجلیک خالدار پاسرخ

Spotted Redshank

90

دم­جنبانک خاکستری

Gray Wagtail

6

یلوه آبی

Water Rail

91

زنگوله بال

Little Bustard

7

سار معمولی

European Starling

92

پاشلک کوچک

Jack Snipe

8

توکای باغی

Song Thrush

93

سهره زرد

Eurasian Siskin

9

توکای سیاه

Eurasian Blackbird

94

ترمتای

Merlin

10

یاکریم سرخ

European Turtle-Dove

95

توکای بزرگ

Mistle Thrush

11

کوکوی معمولی

Common Cuckoo

96

دم­جنبانک سر زرد

Citrine Wagtail

12

چنگر نوک­سرخ

Eurasian Moorhen

97

زردپره مزرعه

Corn Bunting

13

آبچلیک تک­زی

Green Sandpipper

98

آنقوت

Ruddy Shelduck

14

پرستوی دریایی معمولی

Common Tern

99

طرلان

Northern Goshawk

15

بوتیمار کوچک

Little Bittern

100

گاوچرانک معمولی

Cattle Egret

16

حواصیل ارغوانی

Purple Heron

101

حواصیل شب

Black-crowned Night-Heron

17

پیغوی کوچک

Shikra

102

گلاریول بال­سرخ

Collared Pratincole

18

مرغ حق معمولی

Eurasian Scopes-Owl

103

عقاب ماهیگیر

Osprey

19

جغد جنگلی

Tawny Owl

104

مرگوس بزرگ

Common Merganser

20

هدهد

Eurasian Hoopoe

105

مرگوس کاکلی

Red-breasted Merganser

21

ماهی­خورک معمولی

Common Kingfisher

106

کاکایی پشت­سیاه کوچک

Lesser Black-backed Gull

22

زنبورخوار گلوخرمایی

Blue-cheeked Bee-eater

107

کفچه نوک

Eurasian Spoonbill

23

زنبورخوار اروپایی

European Bee-eater

108

آبچلیک شکیل

Ruff

24

لیل

Eurasian Hobby

109

بحری

Peregrine Falcon

25

پری شاهرخ

Eurasian Golden Oriole

110

سنگ­چشم دم­سرخ

Isabeline Shrike

26

کلاغ ابلق

Hooded Crow

111

سسک راه­راه

Common Grasshopper-Warbler

27

چرخ­ریسک بزرگ

Great Tit

112

مگس­گیر سینه سرخ

Red-breasted Flycatcher

28

سسک درختی زیتونی

Eastern Olivaceous Warbler

113

چکچک کوهی

Northern Wheatear

29

سسک نیزار معمولی

Eurasian Reed Warbler

114

یاکریم سرخ

Oriental Turtle-Dove

30

سسک نیزار بزرگ

Great Reed Warbler

115

سسک بیدی

Willow Warbler

31

چلچله رودخانه ای

Bank Swallow

116

مینا

Common Myna

32

پرستوی معمولی

Barn Swallow

117

طرقه کوهی

Rufous-tailed Rock-Thrush

33

چلچله دمگاه سفید

Common House-Martin

118

گیلانشاه ابروسفید

Whimbrel

34

چرخ­ریسک دم­دراز

Long-tailed Tit

119

سنگ­گردان

Ruddy Turnstone

35

سسک سردودی

Menetries′s Warbler

120

فالاروپ گردن سرخ

Red-necked Phalarope

36

دم­چتری

Rufous-tailed Scrub-Robin

121

کاکایی کوچک

Little Gull

37

سینه سرخ اروپایی

European Robin

122

ابیا

Eurasian Woodcock

38

بلبل معمولی

Common Nightingale

123

چک معمولی

European Stonechat

39

گنجشک خانگی

House Sparrow

124

چوب­پا

Black-winged Stilt

40

اردک سرحنایی

Common Pochard

125

کاکایی نوک­سبز

Common Gull

41

کشیم بزرگ

Great Crested Grebe

126

قمری خانگی

Laughing Dove

42

کاکایی سرسیاه

Black-headed Gull

127

کورکور سیاه

Black Kite

43

باکلان بزرگ

Great Cormorant

128

سارگپه پابلند

Long-legged Buzzard

44

دم­جنبانک ابلق

White Wagtail

129

چکاوک آسمانی

Eurasian Skylark

45

اردک بلوطی

Ferruginous Duck

130

دمسرخ سیاه

Black Redstart

46

اردک گونه سفید

Common Goldeneye

131

خوتکا ابروسفید

Garganey

47

یاکریم

Eurasian Collared-Dove

132

کشیم گردن سیاه

Eared Grebe

48

سلیم طلایی اروپایی

European Golden-Plover

133

سلیم خاکستری

Black-bellied Plover

49

خروس­کولی معمولی

Northern Lapwing

134

پاشلک معمولی

Common Snipe

50

خروس­کولی اجتماعی

Sociable Lapwing

135

آبچلیک تالابی

Marsh Sandpipper

51

تلیله شکم­سیاه

Dunlin

136

آبچلیک خالدار پاسبز

Wood Sandpipper

52

آبچلیک پاسرخ

Common Redshank

137

پرستو دریایی نوک کاکایی

Gull-billed Tern

53

سنقر گندم­زار

Montagu′s Harrier

138

پرستو دریایی تیره

Whiskered Tern

54

کلاغ زاغی

Eurasian Magpie

139

پرستو دریایی تک زرد

Sandwich Tern

55

چرخ ریسک سرآبی

Eurasian Blue Tit

140

سنقر سفید

Pallid Harrier

56

توکای گلوسیاه

Black-throated Thrush

141

چکاوک کاکلی

Crested Lark

57

گنجشک سینه­‌سیاه

Spanish Sparrow

142

پیپت صحرایی

Meadow Pipit

58

سهره جنگلی

Common Chaffinch

143

پیپت تالابی

Water Pipit

59

زردپره لیمویی

Yellowhammer

144

زردپره تالابی

Reed Bunting

60

تنجه

Common Shelduck

145

کاکایی سرسیاه بزرگ

Pallas′s Gull

61

اردک نوک­پهن

Northern Shoveler

146

کاکایی خزری

Caspian Gull

62

اردک ارده ای

Gadwall

147

آوست

Pied Avocet

63

اردک سرسبز

Mallard

148

گیلانشاه بزرگ

Eurasian Curlew

64

اردک تاجدار

Red-crested Pochard

149

گیلانشاه حنایی

Bar-tailed Godwit

65

اردک سیاه­کاکل

Tufted Duck

150

سنقر خاکستری

Hen Harrier

66

مرگوس سفید

Smew

151

دلیجه معمولی

Eurasian Kestrel

67

دراج

Black Francolin

152

اردک سرسفید

White-headed Duck

68

کشیم کوچک

Little Grebe

153

سسک سرسیاه

Eurasian Blackcap

69

خروس­کولی دم­سفید

White-tailed Lapwing

154

دم­سرخ معمولی

Common Redstart

70

سلیم شنی کوچک

Lesser Sand-Plover

155

غاز خاکستری

Graylag Goose

71

سلیم شنی بزرگ

Greater Sand-Plover

156

قوی گنگ

Mute Swan

72

سلیم طوقی بزرگ

Common Ringed Plover

157

خوتکای معمولی

Green-winged Teal

73

سلیم طوقی کوچک

Little-Ringed Plover

158

کبوترچاهی

Rock Pigeon

74

پلیکان سفید

Great White Pelican

159

چنگر معمولی

Eurasian Coot

75

پلیکان پاخاکستری

Dalmatian Pelican

160

سلیم کوچک

Kentish Plover

76

حواصیل خاکستری

Gray Heron

161

گیلانشاه دم­سیاه

Black-tailed Godwit

77

اگرت بزرگ

Great Egret

162

تلیله کوچک

Little Stint

78

اگرت کوچک

Little Egret

163

آبچلیک آوازه خوان

Common Sandpipper

79

سنقرتالابی

Eurasian Marsh-Harrier

164

آبچلیک پاسبز

Common Greenshank

80

عقاب دریایی دم­سفید

White-tailed Eagle

165

کاکایی صورتی

Slender-billed Gull

81

قرقاول

Ringed-necked Pheasant

166

باکلان کوچک

Pygmy Cormorant

82

فلامینگو بزرگ

Greater Flamingo

167

قرقی

Eurasian Sparrowhawk

83

کشیم گوشدار

Horned Grebe

168

کلاغ  سیاه

Rook

84

امکانات محلی و راهنما در تالاب میانکاله:

در غرب شبه جزیره میانکاله و در نزدیکی محیط­­بانی مرکزی، مهمانسرای محیط زیست وجود دارد که با داشتن مجوزهای لازم می­توان در آن اقامت کرد. در روستاهای زاغمرز و امیرآباد  و شهرهای گلوگاه و بهشهر نیز تعدادی مردم علاقه­مند و فعال روستا با در اختیار قرار دادن امکانات محلی خود از قبیل تامین محل اقامت، مواد غذایی، وسایل نقلیه و نیز راهنمایان محلی مسافرین، می تواند خدماتی را جهت پرنده­نگری به شما ارائه دهد.
  

 

گردآوری و نگارش: سجاد زارعیان

 

تصاویر: محمد­جواد رستمی احمدوندی

 

منابع:

 



تاریخ ارسال: 1400/10/25
نظرات شما:
مطالب مرتبط: